Opublikowane w

Statyczna i dynamiczna teoria zasobów – na czym polega?

węgiel na dłoni

Czy grozi nam, że zasoby naturalne kiedyś się skończą? Są różne poglądy na tę sprawę. Już dawno sformułowano dwie konkurencyjne teorie.

Czym są zasoby naturalne?

Zasobami naturalnymi określamy wszystkie użyteczne elementy środowiska, jakie człowiek może pozyskiwać. Niektóre z nich są odnawialne, inne nie. Do odnawialnych należy przede wszystkim woda, ponieważ stale odnawia się ona w cyklu hydrologicznym. Do takich zasobów może należeć też gleba, pod warunkiem, że jest dobrze uprawiana. Jej wierzchnie warstwy ulegają wietrzeniu, dzięki czemu warstwa gleby przyrasta od dołu. Odnawialne zasoby to też drewno oraz inne pozyskiwane od organizmów żywych.

W przeciwieństwie do nich, zasoby nieodnawialne to oczywiście te, których ilość jest skończona. Przynajmniej tak można powiedzieć w dużym uproszczeniu. Nie jest to do końca prawda, ponieważ zasoby, które nazywamy nieodnawialnymi, w rzeczywistości również się odnawiają, jednak proces ten trwa miliony lat, więc z ludzkiej perspektywy ich zapasy są wyczerpywalne.

Do takich zasobów zalicza się paliwa kopalne, które potrzebowały wielu milionów lat, by wykształcić się z materii organicznej, a zatem węgiel, ropę naftową czy gaz ziemny. Wydobywa się je z wnętrza ziemi i poprzez spalanie zamienia na energię albo wykorzystuje do produkcji niektórych tworzyw, które nie nadają się do ponownego przetworzenia. Nieodnawialnymi zasobami są też metale.

przyroda

Statyczna teoria zasobów

Twórcą statycznej teorii zasobów, sformułowanej już w 1798 roku, był Thomas Malthus. Zakłada ona, że zasoby naturalne powstały w wyniku ewolucji, a ich rozmiary są skończone, toteż wykorzystywanie zasobów naturalnych prędzej czy później nieuchronnie doprowadzi do ich wyczerpania.

Statyczna teoria zasobów legła u podstaw koncepcji wzrostu zerowego. Koncepcja owa, przedstawiona w 1972 roku, zakłada, że kontynuowanie obecnych tendencji rozwojowych, czyli wykładniczego wzrostu liczby ludności i produkcji przemysłowej, doprowadzi do gwałtownego załamania z powodu osiągnięcia fizycznych granic wzrostu, czego efektem ma być spadek liczby ludności i produkcji przemysłowej. Aby uniknąć tego zagrożenia, trzeba ukształtować stan równowagi światowej, w którym wielkość kapitału i liczba ludności byłyby stałe, a stopy urodzeń, zgonów, inwestycji i zużycia kapitału minimalne.

Dynamiczna teoria zasobów

Teoria dynamiczna, którą sformułował David Ricardo, przedstawia tę kwestię w zgoła odmienny sposób. Według niej zasoby naturalne są produktem ludzkiej wiedzy. Ich ilość jest nieograniczona, a ograniczona jest jedynie ludzka wiedza o nich. Należy to rozumieć w ten sposób, że elementy środowiska możemy uznać za zasoby naturalne dopiero wtedy, gdy zostaną wynalezione dla nich zastosowania i metody, by je pozyskiwać.

Z tego powodu rozporządzalne zasoby, zamiast się kurczyć, powinny wzrastać, w miarę jak rozwijać się będzie nauka. Według tej teorii rozwój niekoniecznie musi prowadzić do katastrofy nie tylko ze względu na odkrywanie nowych zasobów, ale i na to, że gospodarka staje się coraz bardziej zasobooszczędna.

Opublikowane w

Co to jest e-kopalnia? Informatyzacja w górnictwie

Widok na platformę górniczą

Inteligentna kopalnia to nowoczesne rozwiązania, dzięki którym zwiększa się efektywność pracy oraz podnosi poziom bezpieczeństwa pracy górników. Nowoczesne technologie pozwalają im na unikanie miejsc szczególnie niebezpiecznych. Innymi słowy, nastał czas automatyzacji oraz informatyzacji w zakładach wydobywczych, które bazują przede wszystkim na wysoko zaawansowanej elektronice. Więcej na temat zagadnień e-kopalni, znajdziecie w poniższym artykule.

Co to jest e-kopalnia?

System e-kopalnia to nowoczesna koncepcja na górnictwo. Głównym narzędziem w tym zakresie, stanowi specjalne oprogramowanie dzięki któremu, można łączyć wiele maszyn i autonomicznych układów w jeden, skondensowany, wydajny i niezawodny system wydobywczy.

Możliwe jest znacznie wydajniejsze i efektywniejsze zarządzanie pracą całego ciągu technologicznego. Wymaga to integracji danych z różnych źródeł takich jak systemów sterowania maszyn, aparatury elektrycznej, systemów diagnostycznych, systemów łączności oraz bezpieczeństwa. Tylko dzięki kompletnym danym, przetworzonym i dostarczonym do odpowiednich użytkowników, możliwe jest podejmowanie odpowiednich decyzji.

E-kopalnia stanowi zestaw rozwiązań informatycznych oraz sprzętowych, który monitoruje pracę maszyn. Dzięki temu możliwa jest agregacja i transmisja danych, integracja z systemami innych producentów, wizualizacja, archiwizacja oraz analiza danych, jak również generowanie raportów.

Informatyzacja w górnictwie – na czym polega?

Z informatyzacji w górnictwie płynie wiele zalet, o czym doskonale wiedzą producenci węgla oraz maszyn i urządzeń górniczych. Rewolucja technologiczna trwa już od wielu lat, ale dopiero teraz zaczyna nabierać konkretnych kształtów. Skierowana jest przede wszystkim na wzrost efektywności, poprawę bezpieczeństwa pracy w kopalniach, oraz redukcję kosztów.

Dążenie do pełnej informatyzacji i stworzenia inteligentnej kopalni nie jest wynikiem dążenia do osiągnięcia światowych trendów. To także efekt problemów, z jakimi borykają się kopalnie jak pozyskanie wykwalifikowanych pracowników czy poprawa warunków pracy.

Z racji tego, że prace wydobywcze prowadzone są na coraz większych głębokościach, pojawia się więcej przeszkód, z jakimi przychodzi się zmierzać górnikom jak wilgoć czy wysoka temperatura. Może to nie tylko utrudniać, ale nawet całkowicie uniemożliwić wydobywanie surowca. Dlatego dążenie do zminimalizowania lub całkowitego wycofywania ludzi z rejonów niebezpiecznych jest dla kopalń kwestią priorytetową. Ogranicza się w ten sposób ryzyko ewentualnych wypadków.

Oczywiście nie oznacza to, że wraz z rozwojem inteligentnych kopalni, zabraknie w nich górników. Trudno sobie to nawet wyobrazić. Jeżeli kopalniom będzie się opłacało automatyzowanie kolejnych procesów produkcji z udziałem nowoczesnych technologii, wówczas będą kierować do zarządzania, kontrolowania i monitorowania całego procesu pracowników kopalń.

Podsumowując, automatyzacja oraz informatyzacja w górnictwie nie ma na celu wyeliminowania z kopalń czynnika ludzkiego. Wprost przeciwnie. Dzięki temu pracownicy będą mogli stać się wysoko wykwalifikowanymi specjalistami, sterującymi całym kompleksem ścianowym i to z miejsca, w którym nie zagraża im żadne niebezpieczeństwo.

Opublikowane w

Bezpieczeństwo pracy w kopalni. Na czym polega reagowanie kryzysowe w kopalni?

widok-na-kopalnie

Każda kopalnia jest inna, dlatego też potrzebują one innego, unikalnego planu reagowania kryzysowego. Opracowując taki plan, trzeba wziąć pod uwagę różne czynniki takie jak metoda wydobycia, rodzaj wydobywanego surowca, sposób ucieczki i wiele innych. To wszystko ma kluczowe znaczenie przy kompletowaniu odpowiedniego sprzętu czy przeprowadzenia stosownych szkoleń.  Aby poznać więcej szczegółów, przeczytaj poniższy artykuł.

Bezpieczeństwo w kopalni

Bezpieczeństwo na kopalni to sprawa priorytetowa. Bez względu na rodzaj kopalni i typ wykorzystywanych w niej surowców, muszą być zachowane i przestrzegane wszystkie ustalone normy. W grę wchodzi przecież ludzkie życie i zdrowie. Ponieważ kopalnie, w miarę postępu prac, stale się zmieniają, jak również, zmienia się okolica, w której dana kopalnia się znajduje, konieczne jest ciągłe zmienianie planów związanych z bezpieczeństwem. Są one na bieżąco zmieniane i aktualizowane.

Specjalne zespoły badawcze opracowują m.in. zasady projektowania robót górniczych, zasady pomiarów oraz badań parametrów kopalnianego powietrza, co pozwala ustalić skalę zagrożenia metanowego lub pożarowego. Sprawdzany jest stan kabli i przewodów elektroenergetycznych, zwłaszcza w wyrobiskach zagrożonych wybuchem metanu lub pyłu węglowego.

Bardzo ważną rolę odgrywa także system bezprzewodowej łączności ratowniczej oraz systemu gazometrycznego dzięki któremu, następuje natychmiastowe wyłączenie zasilania w sytuacji wypływu metanu ze zrobów.

Dzięki takim bieżącym kontrolom i badaniom możliwe jest opracowanie nowego programu zwiększającego bezpieczeństwo pracy w kopalniach.

ścieżka w kopalni

Reagowanie kryzysowe w kopalni

Każdy plan reagowania kryzysowego w kopalni zakłada konieczność ucieczki bądź oczekiwania na pomoc, w sytuacji wystąpienia zagrożenia. Kiedy pod ziemią dochodzi do poważnego wypadku, wówczas kierownik ds. bezpieczeństwa i sztygar muszą szybko podjąć decyzję, czy ucieczka jest możliwa, czy raczej konieczne będzie zaangażowanie zespołu ratunkowego.

Ucieczka oznacza, że poszkodowani w wypadku na kopalni, mogą samodzielnie przenieść się w bezpieczne miejsce lub na powierzchnię, bez dodatkowej pomocy. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy droga ewakuacji jest krótka i można ją przejść pieszo, ale tylko wtedy, jeśli nie jest ona w żaden sposób zablokowana przez skały, a korytarze nie są zwalone czy zalane przez wodę.

W każdej kopalni muszą znaleźć się specjalne aparaty regeneracyjne. Można je założyć w kilka sekund, a tlenu wystarcza nawet na godzinę. W tym czasie można dotrzeć na powierzchnię, do bazy ze świeżym powietrzem lub do komory schronieniowej. Komory schronieniowe stanowią jeden z głównych elementów planu reagowania kryzysowego. Jest to rodzaj bezpiecznej przystani, w której górnicy mogą odpocząć i odzyskać siły.

Konkurs Bezpieczna Kopalnia

Jak sama nazwa wskazuje, jest to konkurs, w którym zwycięzcą jest kopalnia, spełniająca wszystkie warunki bezpieczeństwa.

Pod uwagę brane są takie czynniki jak:

  • brak wypadków śmiertelnych oraz ciężkich w ostatnich trzech latach,
  • brak wypadków lekkich,
  • występujące zagrożenia naturalne według stopni, kategorii i klas,
  • liczba załogi ogółem,
  • zatrudnienie pod ziemią wraz z wielkością wydobycia.

Konkurs organizowany jest przez Wyższy Urząd Górnictwa, którego celem jest promowanie dobrych praktyk w polskim górnictwie, a zwłaszcza tych mieszczących się w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Od lat na pierwszym miejscu znajduje się kopalnia Ruch Marcel kopalni ROW. Na drugim miejscu znajdują się kopalnie JSW Borynia-Zofiówka-Jastrzębie Ruch Jastrzębie oraz PGG kopalnia Sośnica. Trzecie miejsce natomiast przypadło kopalni Piast Ziemowit Ruch Piast.

Opublikowane w

Czym jest Grupa Janowska?

Malarstwo

O Grupie Janowskiej słyszał chyba każdy Ślązak, choć niewiele osób tak naprawdę wie, czym ona jest i jaki jest zakres jej działalności. Dlatego przybliżamy historię Grupy Janowskiej i tłumaczymy, czemu do dziś kojarzy się z… górnictwem.

Grupa Janowska

Grupa Janowska, czy jak kto woli, Koło Malarzy Nieprofesjonalnych, to grupa malarzy-amatorów, która została założona w 1946 roku. I nie byłoby w tym nic niezwykłego, gdyby nie fakt, że pomysł jej utworzenia zrodził się w zakładowej świetlicy kopalni Wieczorek w Nikiszowcu.

Początki Grupy Janowskiej

Skąd wziął się pomysł i nazwa na utworzenie zrzeszenia śląskich malarzy nieprofesjonalnych? Warto zacząć od podstaw, czyli od tego, że w 1908 roku rozpoczęto budowę osiedla Nikiszowiec, które mieli zasiedlić górnicy, pracownicy kopalni „Giesche”. W 1924 roku tereny te przyłączono do gminy Janów, a po II wojnie światowej nazwę kopalni zmieniono na „Wieczorek”.

W 1946 roku, z inicjatywy działacza kulturalnego z Janowa, Ottona Klimczoka, stworzono świetlicę przyzakładową. Wtedy to powstało Koło Malarzy Nieprofesjonalnych, którego trzon stanowił Klimczok dążący do aktywizacji kulturalnej środowiska górniczego.

Natomiast nazwa Grupa Janowska została wymyślona później, przez antropologa Seweryna Wisłockiego, który chciał podkreślić jej wyjątkowość. Tak się przyjęła, że od 1986 roku została oficjalnie przyjęta przez zespół malarzy.

Działalność Grupy Janowskiej

Grupa Janowska od samych swoich początków skupiała się na działalności artystycznej, malarskiej. Dzięki staraniom Ottona Klimczoka udało się nawet sprowadzić do niej nauczyciela malarstwa. Następnie utworzono Zakładowy Dom Kultury przy kopalni Wieczorek.

Początkowo jej członkowie musieli tworzyć zgodnie z zasadami realnego socjalizmu, jednak po 1956 roku mogli rozwijać się zgodnie ze swoimi zainteresowaniami artystycznymi, które nie musiały już być ściśle ukierunkowane.

Obecnie Grupa Janowska określana jest jako fenomen na skalę europejską. Udowodniła, że nawet w środowisku górniczym można spełniać się artystycznie, a to, co łączy ich wszystkich, to pasja.

Tutaj warto jeszcze dodać, że pierwszymi członkami tego zespołu byli m.in.: Paweł Wróbel, Leopold Wróbel, Eugeniusz Bąk, Bolesław Skulik i Paweł Stolorz.

Grupa Janowska teraz

Prace członków tej wspólnoty kulturowej szybko zaczęły być doceniane, dziś znajdują się w zbiorach prywatnych oraz w kolekcjach muzeów, nie tylko w Polsce, ale również i za granicą.

Warto też podkreślić, że Grupa Janowska działa do dziś, tworzy ją trzynaście członków, m.in. Antoni Długi, Jan Czylok, Janusz Gawlik, Jan Jagoda czy Czesław Jurkiewicz.

Siedziba malarska mieście się w MDK Szopienice-Giszowiec w Katowicach. Natomiast w 2016 roku hucznie obchodzone było 70-lecie jej istnienie, co wielu Ślązakom i nie tylko, przypomniało o jej istnieniu.

Regularnie odbywają się także wystawy obrazów członków Grupy Janowskiej, a informacje o nich można śledzić na ich stronie internetowej.

Opublikowane w

Największe katastrofy górnicze w Polsce

Wieża szybowa kopalni

Górnictwo w Polsce to nadal jedno z najistotniejszych działań gospodarczych. Niestety zawód ten nie jest łatwy ani bezpieczny, o czym świadczy, chociażby znaczna ilość wypadków w kopalniach. Od jakiegoś czasu poziom bezpieczeństwa znacząco wzrósł, nadal jednak górnicy giną w wyniku tąpnięć i wybuchów. Jak to jednak wyglądało kiedyś? Jakie były największe katastrofy górnicze w historii górnictwa polskiego?

Górnictwo w Polsce – krótki zarys

Górnictwo w Polsce ma bardzo bogatą historię i sięga aż do średniowiecza, kiedy to zaczęto wydobywać sól. Węglem kamiennym zainteresowano się dopiero później i największą siłę napędową dla gospodarki stanowił on na przełomie XIX i XX wieku. Był on także głównym surowcem wydobywczym za czasów PRL i choć dziś powoli zaczynają być zamykane kolejne kopalnie, to wciąż stanowi ono istotną część przemysłu. Obecnie większa część wydobycia odbywa się na terenie województwa śląskiego, a ich rentowność z roku na rok maleje, przez co pojawiają się kolejne dopłaty z państwa.

Bezpieczeństwo pracy górników jest już znacznie wyższe niż przed laty, choć i obecnie każdego roku dochodzi do mniejszych czy większych wypadków, w którym pojawiają się ofiary śmiertelne. Nie dochodzi już jednak już do tak tragicznych sytuacji, jak dawniej. Warto przypomnieć sobie największe katastrofy górnicze, jakie miały miejsce w historii Polski.

Katastrofa w kopalni Ludmiła w Sosnowcu

Jest to chyba największa katastrofa, jaka wydarzyła się w dziejach górnictwa Polskiego. Zdarzenie to miało miejsce w 1881 roku w Sosnowcu, gdzie znajdowała się kopalnia głębinowa, z dwoma szybami wydobywczymi. Feralnego czasu, kopalnia działała już od prawie 20 lat, jednak z racji problemów finansowych były cięte koszty, które niestety zaważyły na bezpieczeństwie górników. Usunięto część drewnianych podpór, przez co wydrążone chodniki były mniej stabilne.

W trakcie rabowania (eksploatacji złóż) doszło do pęknięcia skały i zawalenia się części kopalni, a także do rozlania się kurzawki (kurz, osad, ziemia) po wszystkich otworach. Z racji bliskiego sąsiedztwa rzeki, doszło także dodatkowo do zalania – woda przedostała się do kopalni, podtapiając ją. W wyniku tej katastrofy zginęło blisko 200 osób i co więcej – górnicy nie mieli żadnych szans na ratunek. Zginęli nie tylko dorośli, ale i dzieci – w tamtych czasach małoletni często pomagali ojcom przy wydobyciu.

Katastrofa w KWK Ruben w Nowej Rudzie

O tej katastrofie niewiele wiadomo, poza faktem, że doszło do gwałtownego wyrzutu dwutlenku węgla. Zdarzenie to miało miejsce w 1941 roku w kopalni KWK Ruben, znajdującej się w niewielkiej miejscowości Nowa Ruda w województwie dolnośląskim. W wyniku tej katastrofy śmierć poniosło 187 górników, wśród których znajdowali się także jeńcy wojenni.

Katastrofa górnicza w kopalni Heinitz w Bytomiu

Do tej katastrofy doszło pod koniec stycznia 1923 roku w Bytomiu, w niemieckiej kopalni Heinitz. I tutaj miały miejsce tragiczne w skutkach wydarzenia, wynikiem czego były zaniechania środków bezpieczeństwa. Kopalnia ta zaliczana była do niegazowych, więc w pracach wydobywczych wykorzystywano lampy z otwartym ogniem. To niestety doprowadziło do wybuchu pyłu węglowego oraz jak się przypuszcza także gazów z nieczynnego wyrobiska – fala przeszła aż na powierzchnie, a także w głąb kopalni. Akcja ratunkowa trwała kilka dni, niestety w wyniku tej katastrofy życie straciło 145 osób, a kilkaset innych było rannych.

Katastrofa w kopalni Wenceslaus w Miłkowie

Jest to kolejna sytuacja kładąca się cieniem na mapie polskiego górnictwa. Do zdarzenia doszło w niemieckiej kopalni Wenceslaus w Miłkowie na Dolnym Śląsku, na początku lipca 1930 roku. Była to kopalnia w pełni zelektryfikowana i w miarę nowoczesna, jednak zmagała się z nasilającymi wyrzutami gazów i skał. Niestety do potężnego wybuchu doszło feralnego letniego dnia, gdy na skutek wstrząsu doszło do wyrzucenia potężnych mas węgla. Zachwiało to równowagą ściany i doprowadziło do zawalenia, wraz z nagłym napływem dwutlenku węgla. W wyniku tej katastrofy zginęło 151 górników.

Katastrofa górnicza w kopalni Barbara-Wyzwolenie w Chorzowie

Jest to największa katastrofa w powojennych dziejach Polski. Doszło do niej 21 marca 1954 roku w Chorzowie, a winą za to obarcza się przede wszystkim zarząd kopalni, cięcie kosztów oraz niedostateczne zachowanie bezpieczeństwa. Najprawdopodobniej bezpośrednią przyczyną było zaprószenie ognia lampą karbidową albo samozapłon węgla. Akcja ratownicza trwała blisko dwa miesiące, a problemem była także ówczesna władza. Według oficjalnych danych zginęło ok. 80 osób, jednak przypuszcza się, że ofiar było więcej, nawet do 120.

Opublikowane w

Zastosowanie węgla kamiennego i brunatnego.

zastosowanie węgla kamiennego

Ocieplenie klimatu, nadmierna emisja CO2 do atmosfery przyczyniły się do wzrostu popularności tematyki związanej z wykorzystaniem węgla. Jakie jest zastosowanie węgla kamiennego i brunatnego?

Jakie jest zastosowanie węgla kamiennego?

Używany, przede wszystkim do produkcji energii elektrycznej oraz w celach grzewczych węgiel jest surowcem strategicznym, pokrywającym ponad 50% zapotrzebowania energetycznego w Polsce. Węgiel kamienny wykorzystywany jest głównie w energetyce, jego właściwości pozwalają uzyskać paliwa silnikowe różnego rodzaju, gaz opałowy, czy koks. Jest głównym surowcem znajdującym zastosowanie w dostarczaniu energii cieplnej, służy ogrzewaniu gospodarstw domowych.

węgiel kamienny - zastosowanie

W gospodarce węgiel kamienny wykorzystuje się w przemyśle metalurgicznym, w produkcji tworzyw sztucznych, znajdziemy go również w składzie rozpuszczalników, nawozów oraz środków ochrony roślin. Branża farmaceutyczna używa węgla kamiennego w produkcji leków, popularny węgiel aktywny jest doskonałym środkiem zwalczającym objawy zatruć pokarmowych, dobrze sobie radzi z biegunką. Spotykany jest też w lekach służących do łagodzenia trądziku, łupieżu.

Jest też surowcem znajdującym się w składzie wielu kosmetyków, substancji zapachowych, barwników przeznaczonych do tkanin. Zastosowanie węgla kamiennego znajdujemy również w wytwarzaniu materiałów wybuchowych oraz w branży jubilerskiej.

Gdzie wykorzystuje się węgiel brunatny?

Głównym przeznaczeniem węgla brunatnego jest przemysł, w niektórych regionach służy ogrzewaniu domów jako opał, jest tanim źródłem energii. W celach grzewczych węgiel brunatny jest często brykietowany. W Europie około 90% wydobytego węgla brunatnego trafia do energetyki, to główne źródło zasilające współpracujące z kopalniami elektrownie.

W Polsce praktycznie 100% surowca znajduje zastosowanie w produkcji energii. To kopalina wykorzystywana w przemyśle chemicznym, znajduje się w składzie materiałów jak ciekły azot, ksenon, amoniak. Z pyłu węglowego, powstałego podczas procesu obróbki węgla brunatnego, wytwarza się surowiec używany w ogrodnictwie, w produkcji sorbentów, preparatów owadobójczych i grzybobójczych, wykorzystuje się go też procesie użyźniania gleb uprawnych.

Węgiel kamienny a węgiel brunatny – co jest bardziej opłacalne?

O kaloryczności węgla decyduje zawartość tego pierwiastka i w odniesieniu do węgla brunatnego węgiel kamienny jest zdecydowanie bardziej cennym surowcem. Węgiel brunatny dostarcza co najmniej połowę mniej energii niż może jej dostarczyć węgiel kamienny. Wartość opałowa węgla brunatnego jest zdecydowanie niższa, jest wilgotny i przed użyciem wymaga podsuszenia.

Wysoka zawartość siarki w węglu brunatnym sprawia, że jest mniej ekologicznym paliwem, dlatego organy administracji wielu województw przyjęły uchwały antysmogowe, według przepisów obowiązuje całkowity zakaz palenia węglem brunatnym. Skraplanie kwasu siarkowego podczas spalania węgla brunatnego powoduje też korozję i uszkodzenie kotłów grzewczych.

Opublikowane w

Górnictwo w Polsce – gdzie najlepiej się rozwija, czy jest opłacalne?

polskie górnictwo

Pomimo zwiększającej się w górnictwie liczbie etatów efektywność w zakresie wydobycia węgla kamiennego sukcesywnie spada. Co jest przyczyną pogorszenia produktywności w branży górniczej? Gdzie obecnie górnictwo w Polsce najlepiej się rozwija i czy nadal jest opłacalne?

Dlaczego górnictwo jest coraz mniej wydajne?

Pomimo, że spółki górnicze zatrudniają coraz więcej pracowników, w polskich kopalniach wydobywa się coraz mniej węgla. Wydobycie w roku 2018 zamknęło się na poziomie 63 mln ton węgla kamiennego, to najmniej od połowy ubiegłego stulecia.

Według Agencji Rozwoju Przemysłu wzrost zatrudnienia wymuszony został w dużym stopniu przez coraz bardziej skomplikowane warunki geologiczne. Pokłady, które wymagały mniejszych nakładów pracy i wysiłku zostały już eksploatowane, co egzekwuje konieczność wydobycia na coraz dalszych, głębszych i trudniej dostępnych terenach. W praktyce przekłada się to na zwiększoną liczbę chodników w kopalni, którą górnicy muszą obsłużyć oraz na dłuższy czas dojścia górników do ścian wydobywczych.

Nie bez znaczenia jest również praktyka spółek górniczych, która sprowadza się do zmniejszenia zleceń specjalistycznym firmom zewnętrznym. Utrzymujący się trend ograniczania zakupu usług generuje potrzebę zatrudnienia większej ilości osób i jednocześnie wpływa na większe koszty działalności.

Gdzie w Polsce górnictwo rozwija się najlepiej?

Największy udział w wydobyciu węgla kamiennego ma Polska Grupa Górnicza, obecnie największy producent węgla kamiennego w Unii Europejskiej. Przedsiębiorstwo w formie spółki akcyjnej skupia 15 kopalń usytuowanych na terenie Górnego Śląska, m.in. KWK Wujek, KWK Murcki i KWK Staszic w Katowicach, KWK Mysłowice-Wesoła w Mysłowicach, KWK Bielszowice i KWK Halemba-Wirek w Rudzie Śląskiej.

górnictwo w Polsce - opłacalność

Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. jest największym w Polsce producentem węgla koksowego wysokiej jakości i jest jednym z największych pracodawców na terenie naszego kraju.

Dużą rolę odgrywa również Lubelski Węgiel „Bogdanka”, obszar górniczy położony niedaleko Lublina jest obecnie najbardziej dochodową kopalnią w Polsce.

Czy górnictwo w Polsce jest opłacalne?

Rozwój górnictwa w naszym kraju jest obecnie sparaliżowany koniecznością restrukturyzacji, węgiel wydobywany w Polsce jest połowę droższy niż surowiec. Wysokie koszty pracy i niskie wskaźniki wydobycia sprawiają, że Polska Grupa Górnicza rozważa import węgla.

Opłacalność wydobycia węgla kamiennego w ostatnich dekadach sukcesywnie malała, jednak według niektórych ekspertów polskie kopalnie powoli zaczynają budować z powrotem swoją stabilną pozycję. Na opłacalność produkcji wpływa, przede wszystkim jakość złóż, stopień automatyzacji oraz właściwa organizacja pracy na kopalni. W starych kopalniach wdrożenie nowoczesnych technologii jest często mało opłacalne, dlatego specjaliści tej branży wskazują na konieczność budowy nowych, celem odnowienia bazy zasobowej.