Czym jest gospodarka? Jak ją sklasyfikować i jakie wyróżnia się sektory gospodarki w Polsce i na świecie? Przedstawiamy podstawowe informacje na temat gospodarki, podpowiadamy, co obejmuje każdy z sektorów oraz na czym polega system ekonomiczny, jakim jest gospodarka rynkowa.
Co to jest gospodarka?
Czym jest gospodarka? Według słownikowej definicji jest to ogół działalności polegających na wytwarzaniu i podziale dóbr i usług zgodnie z potrzebami ludności. Może być to całokształt działalności gospodarczej, który prowadzony jest w danym kraju (wtedy mamy do czynienia z gospodarką narodową), regionie (gospodarka regionalna) lub na całym świecie (gospodarka światowa). Gospodarka najczęściej regulowana jest przez państwo lub rynek.
Ponadto gospodarkę można podzielić na kilka sektorów. Zazwyczaj wyróżnia się trzy podstawowe, takie jak rolnictwo, przemysł i usługi. Każdy z nich jest niezwykle ważny i znacząco wpływa na funkcjonowanie państwa.
Sektory gospodarki krajowej
Zgodnie z podanym wyżej podziałem, sektor pierwszy obejmuje rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo i przemysł wydobywczy (górnictwo), sektor drugi – przemysł przetwórczy i budownictwo, a trzeci – szeroko rozumiane usługi, w tym handel czy transport. Niekiedy wyodrębniany jest także czwarty sektor, obejmujący zdobywanie, przetwarzanie i dostarczanie informacji.
Oprócz tradycyjnego podziału na trzy podstawowe sektory, gospodarkę krajową można podzielić również na pięć, nieco bardziej szczegółowych sektorów. W tym przypadku sektor pierwszy obejmuje zarówno rolnictwo, jak i leśnictwo i rybołówstwo, drugi – przemysł wydobywczy, przetwórczy i budownictwo, a trzeci – usługi infrastrukturalne, czyli handel, transport i łączność oraz gospodarkę komunalną. Pozostałe dwa sektory to usługi zaawansowane (czyli usługi bankowe, marketingowe, ubezpieczeniowe i obrót nieruchomościami) oraz sektor piąty – usługi dla ludności (edukacja, ochrona zdrowia, opieka społeczna, turystyka i rekreacja, administracja, wymiar sprawiedliwości oraz policja i wojsko).
Co to jest gospodarka rynkowa?
Gospodarkę można sklasyfikować ze względu na mechanizmy regulacyjne, w ten sposób wyróżnia się właśnie gospodarkę rynkową, nakazową lub mieszaną. Gospodarka rynkowa jest obecnie najczęściej spotykanym rozwiązaniem ekonomicznym. Polega ona na tym, że podmioty gospodarcze, takie jak poszczególne firmy czy banki, dążąc do zysku, podejmują decyzje dotyczące produkcji czy inwestowania na podstawie mechanizmów rynkowych (podaż, popyt). Dlatego bardzo ważnym czynnikiem w tym systemie jest konkurencja, która prowadzi do obniżania cen produktów i usług oraz do podnoszenia ich jakości. W końcu przedsiębiorcy, którzy chcą sprzedawać swoje dobra, muszą stale dbać o to, aby były one jak najbardziej atrakcyjne dla potencjalnego klienta. Jak widać, taka gospodarka sprzyja konsumentom, ponadto mamy w niej bardzo wiele możliwości wyboru.