Czym zajmuje się przemysł ciężki? Jakie są jego poszczególne gałęzie? W jaki sposób wpływa on na gospodarkę, środowisko naturalne i poziom życia społeczeństwa?
Czym jest przemysł ciężki?
Przemysł ciężki to dział gospodarki związany z przetwarzaniem surowców o dużej masie. Obejmuje eksploatację zasobów naturalnych oraz ich przetwarzanie na produkty mające zaspokoić potrzeby człowieka lub wykorzystywanie ich do wytwarzania energii. W pracach w obrębie przemysłu ciężkiego wykorzystywane są zarówno maszyny i urządzenia, jak i pracownicy o odpowiednich kwalifikacjach. Duże znaczenie ma podział pracy, który usprawnia proces masowego wytwarzania towarów.
Jakie funkcje spełnia przemysł ciężki?
Rola, jaką przemysł ciężki odgrywa w gospodarce, jest nie do przecenienia. Jedną z jego głównych funkcji jest funkcja ekonomiczna (lub inaczej: produkcyjna). Przemysł ciężki pozyskuje i przetwarza surowce i półprodukty na różne artykuły. Dzięki temu współtworzy PKB, przyspiesza postęp technologiczny, stymuluje społeczno-gospodarczy rozwój danego regionu, kształtuje struktury bilansu handlowego, a przy tym oddziałuje też na inne działy gospodarki, pobudzając rozwój na przykład rolnictwa czy sektora usług.
Ale przemysł ciężki pełni też funkcję społeczną, czyli wpływa na poziom życia ludności. Tworząc miejsca pracy, kształtuje strukturę wykształcenia i zawodową w danym rejonie. Trzecią ważną funkcją tego przemysłu jest funkcja przestrzenna. Przemysł ciężki wpływa na zmiany sposobu zagospodarowania terenu (na przykład rolne nieużytki przekształcane są na tereny pod zabudowę zakładów przemysłowych) i zmienianie środowiska przyrodniczego. To ostatnie polega nie tylko na zmianie ukształtowania terenu, ale wpływa również na degradację gleby oraz zanieczyszczenie atmosfery i wód (jak widać, nie wszystkie skutki przemysłu ciężkiego są pozytywne).
Jakie są gałęzie przemysłu ciężkiego
Do gałęzi przemysłu ciężkiego należy budownictwo, czyli działalność związana ze wznoszeniem obiektów budowlanych, ale także z odbudową, przebudową, konserwacją i modernizacją już istniejących, oraz rozbiórką tych, które na przykład nie spełniają wymagań technicznych.
Inną gałęzią jest przemysł chemiczny. Można go podzielić na przemysł chemii organicznej, wytwarzający produkty na bazie substancji organicznych, takich jak węglowodory, tłuszcze, drzewo czy kauczuk, oraz przemysł chemii nieorganicznej, zajmujący się wytwarzaniem produktów przede wszystkim na bazie minerałów i rud.
Przemysł elektromaszynowy zajmuje się wytwarzaniem maszyn, urządzeń elektronicznych i środków transportu. Do jego najważniejszych produktów należą te, które są wykorzystywane w innych gałęziach przemysłu, na przykład silniki, turbiny, maszyny górnicze, budowlane i włókiennicze. Przemysł mineralny przetwarza surowce skalne, a do jego najważniejszych produktów należą materiały budowlane, spoiwa wiążące i wyroby ceramiczne.
Jest także przemysł paliwowo-energetyczny, którego zadaniem jest wydobywanie surowców energetycznych, takich jak ropa naftowa, węgiel i gaz ziemny, oraz przetwarzanie ich w rafineriach i elektrowniach. Wreszcie nie można nie wspomnieć też o przemyśle zbrojeniowym, związanym między innymi z produkcją broni i amunicji.