O Grupie Janowskiej słyszał chyba każdy Ślązak, choć niewiele osób tak naprawdę wie, czym ona jest i jaki jest zakres jej działalności. Dlatego przybliżamy historię Grupy Janowskiej i tłumaczymy, czemu do dziś kojarzy się z… górnictwem.
Grupa Janowska
Grupa Janowska, czy jak kto woli, Koło Malarzy Nieprofesjonalnych, to grupa malarzy-amatorów, która została założona w 1946 roku. I nie byłoby w tym nic niezwykłego, gdyby nie fakt, że pomysł jej utworzenia zrodził się w zakładowej świetlicy kopalni Wieczorek w Nikiszowcu.
Początki Grupy Janowskiej
Skąd wziął się pomysł i nazwa na utworzenie zrzeszenia śląskich malarzy nieprofesjonalnych? Warto zacząć od podstaw, czyli od tego, że w 1908 roku rozpoczęto budowę osiedla Nikiszowiec, które mieli zasiedlić górnicy, pracownicy kopalni „Giesche”. W 1924 roku tereny te przyłączono do gminy Janów, a po II wojnie światowej nazwę kopalni zmieniono na „Wieczorek”.
W 1946 roku, z inicjatywy działacza kulturalnego z Janowa, Ottona Klimczoka, stworzono świetlicę przyzakładową. Wtedy to powstało Koło Malarzy Nieprofesjonalnych, którego trzon stanowił Klimczok dążący do aktywizacji kulturalnej środowiska górniczego.
Natomiast nazwa Grupa Janowska została wymyślona później, przez antropologa Seweryna Wisłockiego, który chciał podkreślić jej wyjątkowość. Tak się przyjęła, że od 1986 roku została oficjalnie przyjęta przez zespół malarzy.
Działalność Grupy Janowskiej
Grupa Janowska od samych swoich początków skupiała się na działalności artystycznej, malarskiej. Dzięki staraniom Ottona Klimczoka udało się nawet sprowadzić do niej nauczyciela malarstwa. Następnie utworzono Zakładowy Dom Kultury przy kopalni Wieczorek.
Początkowo jej członkowie musieli tworzyć zgodnie z zasadami realnego socjalizmu, jednak po 1956 roku mogli rozwijać się zgodnie ze swoimi zainteresowaniami artystycznymi, które nie musiały już być ściśle ukierunkowane.
Obecnie Grupa Janowska określana jest jako fenomen na skalę europejską. Udowodniła, że nawet w środowisku górniczym można spełniać się artystycznie, a to, co łączy ich wszystkich, to pasja.
Tutaj warto jeszcze dodać, że pierwszymi członkami tego zespołu byli m.in.: Paweł Wróbel, Leopold Wróbel, Eugeniusz Bąk, Bolesław Skulik i Paweł Stolorz.
Grupa Janowska teraz
Prace członków tej wspólnoty kulturowej szybko zaczęły być doceniane, dziś znajdują się w zbiorach prywatnych oraz w kolekcjach muzeów, nie tylko w Polsce, ale również i za granicą.
Warto też podkreślić, że Grupa Janowska działa do dziś, tworzy ją trzynaście członków, m.in. Antoni Długi, Jan Czylok, Janusz Gawlik, Jan Jagoda czy Czesław Jurkiewicz.
Siedziba malarska mieście się w MDK Szopienice-Giszowiec w Katowicach. Natomiast w 2016 roku hucznie obchodzone było 70-lecie jej istnienie, co wielu Ślązakom i nie tylko, przypomniało o jej istnieniu.
Regularnie odbywają się także wystawy obrazów członków Grupy Janowskiej, a informacje o nich można śledzić na ich stronie internetowej.